Kręgosłup jest podstawowym rusztowaniem ciała, a w jego wewnętrznym
kanale znajdują się główne pnie nerwowe łączące różne jego części
z mózgiem. Od tych nerwów uzależnione są wszystkie funkcje fizyczne,
w tym także czynności ruchowe.
W okresie płodowym ciało jest „zwinięte w kłębek”, a w chwili narodzin
cały kręgosłup wygina się na zewnątrz. Kiedy niemowlę zaczyna unosić
głowę, a potem raczkuje i uczy się chodzić, w jego kręgosłupie powstają
wygięcia przednie w odcinkach szyjnym i lędźwiowym. Z chwilą osiągnięcia
pełnej dojrzałości przeciwnie skierowane wygięcia przednie
i tylne kręgosłupa znajdują się w równowadze.
miejsce pomiędzy dwiema kośćmi biodrowymi, które oddalając się od
kręgosłupa, łączą się z przodu w rejonie spojenia łonowego. Kości kuiszowe,
które wyczuwamy pod mięśniami pośladkowymi podczas siedzenia,
stanowią najniższą część miednicy. Są one fundamentem każdej postawy
siedzącej.
Miednica i kość krzyżowa mają bardzo duzą zwartość i wytrzymałość,
natomiast wyższe partie kręgosłupa zbudowane są z ruchomych kręgów
oddzielonych chrzestnymi tarczkami (dyskami międzykręgowymi) pełniącymi
funkcję amortyzatorów i zezwalającymi na elastyczne wygięcia
kręgosłupa. Poszczególne kręgi różnią się nieznacznie między sobą oraz
bardziej zdecydowanie w poszczególnych odcinkach. Kręgi lędźwiowe,
w liczbie pięciu, położone nad kością krzyżową, są bardzo mocne i grube;
przenoszą znaczne obciążenia, a zakres ich wzajemnej ruchomości
w skręcaniu i zginaniu jest niewielki. W odcinku piersiowym mamy dwanaście
kręgów dźwigających zebra; są one lżejsze i mobilniejsze. Klatka
piersiowa musi być elastyczna, a jednocześnie dobrze chroniona, zawiera
bowiem płuca i serce. Najlżejsze ze wszystkich są kręgi szyjne; mają
one również największy zakres ruchomości.
Na tylnych i bocznych powierzchniach kręgów znajdują się wyrostki kostne chroniące rdzeń kręgowy – główny pień układu nerwowego połączony z mózgiem.
Kręgosłup powinien być silny i giętki. Przy prawidłowej postawie głowa
bez wysiłku zachowuje równowagę na szczycie szyi, a jej ciężar przenosi
się harmonijnie na niższe partie kręgosłupa. Podczas ruchu ciała kręgosłup
przystosowuje się stałe do zmiennych okoliczności w warunkach
stałego działania przyciągania ziemskiego. Dzieje się to płynnie i swobodnie,
bez zbędnego wysiłku i napięć. Podczas ćwiczeń oddechowych
i medytacyjnych w pozycjach stojącej lub siedzącej głowa, klatka piersiowa
i miednica powinny zachowywać idealną wzajemną równowagę,
bez odczuwalnych napięć mięśniowych w plecach i barkach. Ćwiczenia
asan pozwalają utrzymać – a w większości przypadków odzyskać i utrzymać
– ów szczęśliwy stan doskonałej równowagi mechanicznej, a jednocześnie
w naturalny sposób wydłużają kręgosłup, korygując jego wady.
Kości szkieletu połączone są więzadłami i otoczone warstwami mięśni,
które stale kurczą się i rozciągają podczas ruchów. Bez udziału świadomości
naturalny zmysł równowagi, odpowiednio kurcząc i rozluźniając
mięśnie, zapewnia nam utrzymanie wyprostowanej postawy pionowej
w warunkach działania siły grawitacyjnego przyciągania ziemskiego
skierowanej ku środkowi planety. Niestety, ze szkodą dla większości nas.
Codziennego oraz szkodliwe maniery ruchowe zniekształcają nasze postawy.
Mięśnie, które powinny kurczyć się i rozluźniać, pozostają w stanie
ciągłego napięcia związanego z podtrzymywaniem nieprawidłowych
ustawień części ciała, w wyniku czego naturalne wygięcia
kręgosłupa ulegają zniekształceniom.
Kwestia prawidłowej i zrównoważonej postawy powinna być ważna dla
wszystkich. Wielu ludzi nie przywiązuje wagi do tego, jak stoją i siedzą,
lecz ktoś, kto chce praktykować medytacje i ćwiczenia oddechowe,
a jednocześnie nie chce chorować lub cierpieć z powodu bólów pleców,
powinien zainteresować się dynamiką swojego kręgosłupa. Siedzenie
bez ruchu – nawet całkiem poprawne – jest stresem dla ciała, które
stworzone jest do ruchu i musi się poruszać, by zachować zdrowie oraz
prawidłowe funkcje układów trawienia, krążenia i innych.
Asany są bardzo urozmaiconą formą ruchu, a w połączeniu z kontrolowanym
oddychaniem pobudzają nie tylko mięśnie i stawy, lecz także
układy fizjologiczne – trawienny, krwionośny, nerwowy i wydzielania
wewnętrznego – których funkcje warunkują zachowanie zdrowia i żywotności.
