Wyprostowana postawa stojąca pozwala najłatwiej zrozumieć podstawowe
zasady wykonywania asan w hatha-jodze, dlatego opisujemy ją jako
pierwszą. Umiejętność spokojnego trwania w tej postawie, bez ruchu
i w pełnym rozluźnieniu, to jeden z ważnych celów praktyki jogi; jest to
bowiem klucz do medytacji w postawie siedzącej.
Każda asana ma swoją nazwę sanskrycką. Słowo asana oznacza pozycję
ciała, a słowo tada – górę. Góra symbolizuje stabilność oraz stan niewzruszonego
spokoju będący punktem wyjścia oraz punktem docelowym
każdego ruchu. W odniesieniu do makrokosmosu reprezentuje ona
również powiązanie Ziemi z Niebem – czyli tego, co w dole z tym, co na
górze – a w mikrokosmosie biegnącą wzdłuż kręgosłupa oś energetyczną,
na której rozmieszczone są węzły powłok subtelnych zwane czakramami
– źródło naszego zdrowia i energii życiowej. Wszystkie inne asany
służą równoważeniu i dostosowaniu struktury ciała fizycznego w taki sposób,
by tadasana mogła być wykonana perfekcyjnie. W tej postawie –
podobnie jak w siedzących pozycjach medytacyjnych – chodzi nie tylko
o stabilizację i rozluźnienie ciała fizycznego, lecz także o równowagę
między czujnością i uspokojeniem oraz wrażliwością i siłą – równowagę
będącą źródłem wewnętrznej jasności.
Przyjmujemy postawę stojącą w niewielkim rozkroku ze stopami ustawionymi równolegle,
2 Dociążamy pięty.
3 Prostujemy nogi w kolanach.
4 Podczas wydechu uświadamiamy sobie działanie siły ciążenia na dolną
połowę ciała – od talii w dól – przechodzące do podłoża przez pięty,
a następnie wizualizujemy siły wzrostu i rozwoju unoszące górną
połowę ciała w kierunku nieba.
5 Rozluźniamy barki i ramiona.
6 Stopy powinny być całkowicie stabilne, a mięśnie podkolanowe umiarkowanie
rozciągnięte, bez napinania mięśni udowych. (Patrz: uwagi
na temat stóp w Rozdziale VII poświęconym terapeutycznym zastosowaniom
asan i ćwiczeń oddechowych.)
Postawy stojące
Uwolnienie kręgosłupa od napięć podczas wydechu najłatwiej wykonuje
się w pozycji stojącej. W marszu powinniśmy być zdolni do poruszania się
spontanicznego, bez trudności, z poczuciem siły w nogach i stopach, z rozluźnionymi
barkami i ramionami oraz z zachowaniem ciągłego naturalnego
dostosowania kręgosłupa do przyciągania ziemskiego. Wielu z nas niestety
utraciło tę zdolność, ponieważ większość codziennych zadań
współczesnego człowieka sprzyja gromadzeniu się napięć i usztywnień
w pasie barkowym oraz wiąże się z utratą kontaktu z ziemią poprzez stopy.
W opisanych dalej postawach stojących pięty powinny być solidnie zakotwiczone
w podłożu, co daje możliwość bezpiecznego rozciągania
i wydłużania kręgosłupa w fazie wydechu. Nie śpieszmy się przy tym,
ale – przeciwnie – czekajmy podczas wydechu na moment, w którym pojawia
się w ciele naturalna skłonność do rozciągnięcia i rozluźnienia.
W asame można trwać dopóty, dopóki możliwe jest uwalnianie napięcia
i wydłużanie przy każdym wydechu. Jeśli pozostawanie w postawie powoduje
skurcze i usztywnienia, to znaczy, ze utrzymujemy ją zbyt długo.
Reguła ta stosuje się do wszystkich asan jogi.
